Terugblik Prothesegebruikersdag en Run-clinic
Zaterdag 19 oktober organiseerden wij voor de zevende keer een Prothesegebruikersdag. Deze keer met een iets andere insteek; een...
Osseointegratie is een briljante, nieuwe techniek voor prothesegebruikers. Bij osseointegratie plaatst men een metalen pen in het bot van de stomp. De prothese wordt door een opening in de huid aan de metalen pen geklikt. Een prothesekoker is dus niet meer nodig. Deze geavanceerde techniek levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van leven van patiënten met een beenamputatie. Gemiddeld genomen zorgt osseointegratie voor:
Een briljante techniek dus. Wel een met een keerzijde. Voor nu.
We spraken met Dr. Henk-Jan Buijs, revalidatiearts in het Albert Schweitzer Ziekenhuis en Tom Bernard, technisch verkoper van Ottobock. Beide heren hebben we uitgenodigd om tijdens de KMK-Informatieochtend op 29 september in te gaan op de mogelijkheden en onmogelijkheden van osseointegratie.
Het is niet alles goud wat er blinkt
Dr. Henk-Jan Buijs is al sinds 1990 revalidatiearts verbonden aan het Albert Schweitzer Ziekenhuis en Rijndam Revalidatie en heeft inmiddels al vele amputaties behandeld. In al die jaren heeft hij een groot aantal protheses voorbij zien komen. Van ouderwets tot de huidige geavanceerde klikprotheses.
De komst van osseointegratie vindt hij uitermate boeiend: ‘Een bepaalde groep patiënten krijgt er door deze vorm een extra keuze bij. Het getob met een reguliere prothese vervalt. Maar … Het is zeker niet alles goud wat er blinkt! Voor een klein deel van de prothesegebruikers is osseointegratie een uitkomst; voor veel anderen zal het niet mogelijk zijn. Die contra-indicatie is een uiterst belangrijk feit om te melden. Dat wil ik tijdens de KMK-Informatieochtend dan ook benadrukken.
‘Het zou prachtig zijn als osseointegratie op termijn een techniek is die voor iedereen is in te zetten. Toch verwacht ik dat er, ook in de toekomst, één belangrijk nadeel aan blijft kleven’, veronderstelt Buijs. ‘Voor het plaatsen van de metalen pin is een toegang noodzakelijk. Je maakt dus een opening in het lichaam dat er van nature niet is. De mond en de anus zijn natuurlijke openingen waar bacteriën op natuurlijke wijze worden gereguleerd. Een kunstmatige opening zal altijd een zwak punt blijven en kans op infecties geven.’
‘Heckert & van Lierop heeft mij gevraagd op 29 september mijn visie op osseointegratie te geven. Dat doe ik heel graag. Omdat ik tijdens een eerdere lezing in Dordrecht heb gemerkt hoe waardevol het voor patiënten is om vooral de contra-indicaties te horen. En waarom dat zo is. De aanwezigen waren mij daar toen heel dankbaar voor. Ondanks dat een deel moest concluderen dat osseointegratie hoogstwaarschijnlijk niet voor hen mogelijk zal zijn.
Voor patiënten die wel voor osseointegratie in aanmerking komen, is het tobben met de reguliere protheses vanwege de koker voorbij. Maar het feit blijft dat het merendeel van de patiënten niet geïndiceerd is. De toekomst zal het ons verder leren.’
Nog een lange, maar boeiende weg te gaan
Ottobock is een wereldwijd bedrijf dat in 2019 al 100 jaar bestaat. Een gepassioneerd familiebedrijf dat de mobiliteit van mensen wil verbeteren met hoogwaardige en technologisch gezien vernuftige producten. Tom Bernard haakt nu en tijdens de KMK-Informatieochtend in op het verhaal van dr. Henk-Jan Buijs met de introductie van een drietal elektronisch gestuurde protheseknieën speciaal geschikt voor osseointegratie.
Ook Bernard ziet osseointegratie als een mooie, vooruitstrevende techniek. Een techniek waarin Nederland, samen met Australië, koploper is. ‘Desondanks zijn we nog wel wat terughoudend. We hebben nog een lange weg te gaan. We weten nu eenmaal nog niet goed wat op lange termijn de resultaten zijn. Onze systemen en producten zijn ontwikkeld en getest voor mensen met een prothesekoker. We zijn nu nog bezig om de drie elektronische protheseknieën die speciaal voor osseointegratie zijn ontwikkeld, te documenteren. Belangrijk voor ons bedrijf maar vooral ook voor de uiteindelijke gebruiker. Het moet veilig zijn. Dat is dan ook gelijk de rode draad die door mijn verhaal zal lopen. De angst voor vallen moeten we voor het grootst mogelijke deel wegnemen. Want dat heeft een sterke invloed op het revalidatieproces.’
De feedback die Ottobock krijgt op de voor osseointegratie geschikte elektronische knieën is, dat het gevoeliger is dan met een koker. ‘Dit komt omdat de elektronische prothese direct met het bot verbonden is’, verklaart Bernard. ‘Iedere minuscule beweging voelt de gebruiker onmiddellijk. Bij het gebruik van een prothese met prothesekoker vangen de weke delen, zoals spieren en vetweefsel, de bewegingen op. Ze vormen een soort stootkussen. Bij osseointegratie plaatsen we de elektronische knie direct op het bot en mis je het opvangvermogen van de weke delen. De elektronische technieken moeten onze ontwikkelaars dus nog nauwkeuriger afstemmen en reguleren. Zodat een beweging nog natuurlijk wordt en nog meer demping geeft. Een voorbeeld. Als je je knie beweegt, dan stop je ook weer. Dat stoppen kan een naar gevoel geven bij iemand met een osseointegratie. Het voelt als een schok. Zoals je een deur hard dichtslaat.’
‘De ontwikkeling vind ik fascinerend. Voor onze branche maar vooral voor de gebruiker. Prothesedragers hebben er een keuze bij! En dat komt door de academische setting hier in Nederland. Daardoor is osseointegratie een feit. Daar mogen we ons in Nederland wel eens van bewust zijn. Want we willen graag klagen over ons gezondheidssysteem.’
‘De reden dat ik wederom aan deze Informatiedag meewerk, is omdat Ottobock en ik het belangrijk vinden om de eindgebruiker te informeren. De ultieme kans om dat persoonlijk te doen. Zo kan ik direct op vragen van bezoekers inhaken.’
Dit interview is opgetekend door Anita Toes.
